Mihemed Kurdî

Dinya de zaf şarî ciwîyayê, şarê ke dewleta înan est bî xwu her hetî ra aver berdê, tarîx, kultur û ziwanê xwu zî pawitê û resnayê roca ma la êyê ke dewleta înan çin bîya mîyanê tarîxî ra vîndî bîyê şîyê, yanê estbîyayîş û çinêbîyayîşê şaran girêdayîyê dewlete yo. 

Çend rocî verê cû hikumeta tirkîya reyna qayûm eşt şaredariya Kurdan ser û ancî sey hertim îradeya şarê Kurd cawitiş û vera enê zilmî de zî şarê Kurd xo ver dano. Raşta ci eno bêedelatîyo tirkan mi rê ecêb nêame, çimkî eno serserre yo ke polîtîkayê dewleta tirkiya vera Kurdan de seypê yê, yanê polîtîkayê înkarî yê. Dewleta tirkîya pergala xwu yewperestî ser o awan kerda, yanê yew şar (tirk), yew ziwan (tirkî), yew ala û yew dewlete. Dewleta tirkiya wendegehî ra bigirî heta camî û heme daîre û dezgeyanê xwu bi enê pergala yewperest bi rayîr beno.

Coka bê tirkan heme şar û ziwanê ke tirkiya de ciwîyenê bîyê qurbanîyê enê pergala yewperest, yanê heme mîyanê enê pergale de helîyayê û asîmîle bîyê şîyê. Heta ma eşkenê vajê zaf şarî est ê ke tirkan ra hîna zaf nijadperestîya tirkan kenê. Ena pergala yewpereste roca ma yê ewroyîne de hende xurt bîya ke êdî zafanayê tirkan û şarê binî ke asîmîle bîyê ena dewlete xwura pîroz û sey îlah vînenê, yanê dîn, îman, bawerî û heme çîyê înan bîyo dewleta înan a yewpereste.

Raşta ci yew tenya Homa yo, yanê ma eşkenê tena seba Homayî bivajî yew, şar û ziwanê binî zî ayetê Homayî ra yê. Aye semed ra ena pergala tirkan ke bîya îlahê înan, pergalêka însanî nîya û zalim a. Eke merdim bivajo yew şar û yew ziwan, o çax merdim şar û ziwananê bînan ke Homayî viraştê înkar keno û eno zî vera Homayî de beno şîrk. 

Serra 1071 'de şerê Bîzans û Selçûqiyan de Kurdan hetê tirkan kerd û berê xwu înan ra akerd û înan kerdê mêmanê xwu. Yanê şarê tirk hetê Asyaya mîyanên de bi hetkarîya Kurdan ameyê rojhilata mîyanên la şarê Kurd bi hezaran serrî yo ke enê erdî (Kurdistan) ser de ciwîyeno. Ena ray roca ke dewleta tirkîya awan bîya ra heta nika estbîyayiş, ziwan, nasname, kultur û heme çîyê Kurd û Kurdistanî înkar bîyo, wêran bîyo, rijîyayo. Nameyê ko, dew, şaristan, deşt, war û heme çîyê Kurdan bedilyayo û nameyê tirkî nayê înan, yanê şarê ke sey mêman (tirk) ameyê, wayîrê keyeyî (Kurd) û estbîyayişê înan nêşinasneno.

Ena ray Kurdê ke vatê, eno şaş o û enê zilmî qebûl nêkerdê ya ameyê sirgunkerdiş, ya ameyê kiştiş û yan zî ameyê hepiskerdiş. Senî ke bi serran verê cû rayberê ma yê sey Şêx Seîd Efendî û Seîd Riza seba ke enê zilmê tirkan qebûl nêkerdê û ameyê daliqnayîş, ewro zî reyna bi henzaran sîyasetmedarê Kurd yê sey Demîrtaşî seba ke vera enê pergala nijadpereste de siyaset kenê ameyê hepiskerdiş.

 Ancî tirkîya qayûm erzeno ser şaredarîyanê ke Kurdan weçînîyêyiş de bi henzar zehmetîyan bi dest vist, yanê dewleta tirk tahamul nêkena ke şarê Kurd şaristananê xwu îdare bikero û bibo wayîrê heqêk. Tirkîya ma sey xulamê xwu vînena û wazena ke ma hertim înan rê îtahat bikerê .

 Çend serrî verê cû zanîngeha Tokyo de beşa ziwanê kurdkî abîya, wezareta tirkîya seba ke ena beşa kurdî bêro girewtiş givaş/fişar bi hikûmeta Japonîya ra kerd. Ge ge tirkê ke seba hec şinê Erebîstane Siûdî seba ke cilê hecîyanê Başûrê Kurdistanî ser de alaya Kurdistanê est a galeyê înan kenê. Reyna seba ke Kurdê ma Rojavayê Kurdistanî wazenê ke xwura erdanê xwu ser de yew statû awan bikerê her roc hetê tirkan de yenê bombekerdiş. Yanê zilmo ke înan ardê Kurdanê Bakurî sere bes nîyo, duşmenetîya Kurdanê leteyanê binan zî kenê. Bêguman eke dewleta ma bibîyêne gonîya ma zî do hende erjan nêbîyêne. Dem û dewran şî la sîyaset û polîtîkayê tirkan yê şarê Kurd ser o nêvurîya, yanê tirkîya heme polîtîkayên xwu duşmenetîya Kurdan ser o awan kena.

 Gelo Qey Kurdan Rê Dewlet Heram O ?

Zaf rayan gama ke şarê Kurd qala dewletbîyayişê xwu kenê şarê ereb û faris û tirk vanê ke ma birayê yewbînan ê ometî yê, coka hewce nêkeno şima sîwana îslamê xera bikerê, yanê vanê şima rê dewlet caîz nîyo û heram o. Dinya de 208 dewletî est ê. Erebê ke çî zilm nêmend ke nêard serrê ma Kurdan wayîrê 22 dewletan ê, tirkê ke bi şew û roc, erd û asmê de duşmenatîya ma kenê wayîrê 6 dewletan ê û reyna farisê ke her roc Kurdan daliqneno/îdam keno zî wayîrê dewleta xwu yê. 

Ez nêzana dinya de sewbînan şarêk est o ke gelhe/nufusa ci hende yê Kurdan zaf bo la dewletê înan çinê bo? Çirê mi wina vat, çimkî zaf şarî est ê ke nufusê înan binê yew milyonî de yo û dewletê înan est ê la dinya de 50 milyonî ra vêşêr Kurdî est ê hema yew dewleta înan zî çin a. Ê ereb û faris û tirk ke vanê Kurd birayê ma yê la Kurdan rê dewlete helal nîya, înan pêro zî minafiqê û dînê înan zî îslam nîyo, çimkî eke rasta ci dînê înan îslam bîyêne do çîyê ke xwu rê waştêne, birayanê xwu yê Kurdan rê zî biwaştêne. Ena ray ganî her kes baş bizano senî ke tirk û ereb û farisan ra dewlete helal a, ma Kurdan ra zî helal a û no  heqê ma yo xozayî yo.

Ganî ma baş bizanê, şarê ke dewleta înan çinê bo, tarîx û estbîyayişê înan yenê înkarkerdiş, nasname û ziwanê înan yenê qedexekerdiş, kultur û hunera înan yeno nimitiş, merde û goristanê înan yeno bombekerdiş, yanê bi kilmekî tena dewlet eşkeno ziwan, kultur, tarîx, huner û heme taybetmendiyanê miletan bipawo. An bê dewlet yew şar/milet zî nêeşkeno biciwîyo û riyê dinyaye ser de bimano. Eke yew dewleta ma zî bibîyêne şarê ma zî do asîmîle nêbîyêne û do zafaneyê taybetmendiyên xwu zî vîndî nêkerdêne. 

Seke Bedîûzeman Seîdê Kurdî zî vato, dewleta tewr xerab, bê dewletîyê ra başêr o, aye semed ra ganî armanc, meqsed û mucadeleya ma seba dewletbêyayîşê bo.

08.06.2024 / Mêrdîn 

E-maîl: [email protected]