Fîrûzan Demir
Mi verê dîreyê mengan nuşteyê nuşt bi heq û ziwanê xo rê wahêr vijîyayişî sero.
Zeke mi vat bi; mintiqayê ke ziwanê milleta ci Dimilîya û rojaneyê xo de en vêşî ziwanê xo ya qisey kenê mintiqayê zey Sêwreg ê yanê ziwano ke hakîm o Dimilî ya.
Sêwregijî ziwanê xo qisey kenê, dimilîya ke vêşî nêherimîyaya û qisey bena ê çorşmandê Sêwreg û Çermûg a, tîyayan de ziwano ke en vêşî qisey beno zî dimilî ya û dima kurmancî ya la çi heyf ke zeke mi nuşteyê xo yê verî de zî vat bi; Sêwregijî çendo ke ziwanê xo ra nêbê û qisey bikerê zî xebatan de nusnayen û wenden de perwerdeyê ziwanî de xo peyo verdanê. La ewro roj de ma dî ke Sêwreg do na kemaney ra, peyd menden ra xo bireyno.
Sêwreg de bi derheqê averberdena ziwan û kulturî de xeylê komelî verî ra hetana ewro saz bî la çi heyf ke nêşayo kemaneya Sêwreg çareser bikerê û jû bi jûwer xo fesh kerd. Ewro roj de Komela Kursîyê Şarê Sêwreg çendo ke hetê taynan ra vajê tîcarî faaliyet kena zî na komel xeylê xebatî derheqê ziwan û kulturî de kerdê û hewna zî kena. Zewmbî komelê ke estê Sêwreg rê o ke lazim o nêşayo bîyarê ca ke pol ahewlno. Ne perwerde de, ziwanê xo aver berdo ne bi dersa waşten bo zî mekteban de qeçê xo teşwîk kerdê ne zî mekteb û perwerdeyê şarî(HEM) ra taleb kerdo.
" _Çend şino qeçanê xo ziwanê dayika ci ra kenê mehrûm.
Heqê kesî çin yo kesî heqanê kesî ra mehrûm verdo. O ke polîtîkayanê diwêlan nêşa bikerê may û pîyê ewro roj de diha vêşî kenê."_
La ewro roj de bi xebatêda kolektîf Sêwreg de qandê averberden û cigeyrayena ziwan, kultur û hunerê Sêwreg yê Kurdî(dimilî û kurmancî) bi nameyê @Ziwan Kurd, xisûsî perwerdeyê ziwanî rê sazgeyê saz bi û 25.11.2025 de bi şenayîyêna abîya.
No sazgeyêdo wina heqeten milleta Sêwreg rê û ziwan û kulturê xo rê wahêr vijîyayişî rê lazim bi.
Na komela ziwanî ya ke abîyê sifte ra hetana roja akerdena xo ma rê ramojna ke Sêwreg hewndê xorî ra hesyaya a xo û hewna zî do xo hesî yo.
Bi na komel; eke mexsetê xo rê xizmetê xo bişo bikero winî esano ke Sêwreg do zî diha bi akademîk xebatanê ziwan, kultur û hunerî de aver şiro û ziwanê xo zeke rojane de qisey kena neya tepîya do nuşten û wenden û xebatan zî rojaneyê xo de bikar bîyaro û peyd mendîna xo peyo verdo.
Bi ney zî lazim o ke kotî ke Ziwanparêz û Welatperwer, Roşnvîr û Akademisyen, Hunermend, Nûştox û milleta ma ya ercîyayî, komelî û sazgey derheqê xebatanê ziwanî de paştî bidê pê.
Heqanê xo rê, ziwan û kulturê xo rê wahêr bivijîyê û paştî bidê pê ke gamna bişo aver şiro. Heme çî gam bi gama ravey şino herûna xo gêno.
Hadrê gam bi gam ziwandê xo rê wahêr bivijîyê!
O ke lazim o herkes xo gore destê xo sîyer bin ra kero.
UNESCO vano; ziwanê ke mirenê, meştrojê ci çin yo DIMILÎ(kirmancî/zazakî) ya(!?) Eke ma ziwandê xo rê wahêr nêvijîyê, bi ziwanî xebat û sazgeyan de paştî pê nêdê raşt o. Sazge, komelî abîyenê demê ra pey benê qapax. Nuştox kitab binusno keso ke biwano çinê bo kitaban rê taleb nêbeno weşanxaney nêweşanenê, nuştoxî zî ziwanê xo peyo verdanê. Meştrojê ma qeçekî eke ziwanê xo nêzanê kitab, huner ziwanê dayika bê zî bîlaheq beno, berawa şino.
Zey helqandê rêzil; helqeyê ke bivisîyo a rêzil pêya nêvindena . Zey linganê merdiwanî; lingê ke bikewo linga bin resayişî rê zehmet beno vêşî ya zî linga bîn resayiş beno bêmikun. Linga ke kewta kes do verî a lingi mezbût kero.
Bi ney zî lazim o ke qeçekî ziwanê dayika xo ya girdî bê, biresê. Çirêk Ziwano ke qeçekî pey qisey nêkerê meştrojê ê ziwanî çin yo . Jew qeçek ke ziwanê xo ya gird bo o ziwan bi ê qeçekî hendê emirdê ey diha do ganî/zind bimano dewam bikero.
Na Komela Averberden û Cigeyrayena ZIWAN, Kultur û Hunerê Sêwreg @Ziwan Kurd zî no derheqê bindestîn ra vijîyayena ziwanî rê wesîleyêna. Coy ra lazim o ke xebatanê na komel rê hekarey bibo û paştî bideyo ke ziwanê ma bi na komela ziwanî aver şiro û meştrojê ma reso, bindestîn ra bireyo û serdest bo.
Banêndo kihan sera bin bi ked û cefayê destanê xo ya çend embazan bi hetkareya Sêwregijana 6mengî de kerd newe û Sêwreg de sazgeyê ziwanî awan kerdo. La qandê perwerdeyê ziwan û kulturî zî lazim o ke gazincanê xo bîyaro ca û aktîf bo.
Bi averberdena ziwanî o ke kewno ma herkesî pê rê hetkarey kerden û paştî dayena.
Bi ney zî nuştox, roşnvîr, hunermend, weşanxaney, û zewmbî milleta ma ya ercîyayî qandê perwerdeyê ziwanî şenê hetkareya xo; bi kitab, hikaye û kowarê dimilî û kurmancî komel rê peyda kerê, Sazbend, dêrbazê ma hunermendî şenê haletê muzîkî peyda kerê birişê.
Bi maddi manewî lazim o ke xebatan de pê rê paştî bideyo.
Gam bi gam averşîyen rê o ke lazim û muhîm o; heqandê xo rê wahêr vijîyayen, xebatan û sazgeyan rê paştî dayen a.
Heqandê xo rê wahêr bivijî, xebatandê xo rê paştî bidê!
