Zerrweş Xodî

No hamnan ez û maya xo, ma ver bi dewa xo şîyîne. Dewa ma girêdayeyê Liceyî û herêma pê zinarî de; mabenê Licey û Hezro de serê rayîrê Hezanî de ya. No semed ra ma Amed ra kewtbî rayir û dewa TilElo ra vîyartî û ver bi Licey şîyî. Gama ma resayî TirElo, ez nêeşkaya bi meraqê xo û mi maya xo ra manayê nameyê TirElo pers kerd. O wext ez pê hesîyaya ke nameyê dewa zîyara Şêx Elî ra yêno. Mi maya xo ra rîca kerd û aye zî hîkayeya TirEloyî da vîrê xo û dest pê kerd, mi rê qalê meselaya TirEloyî qalî kerde:

- Verî tîya de yew axa bibî yo. Elî zî verê Axayî de qerwaş bîyo. Miqateyê keyeyê axayî bîyo, şîyo verê malê axayî, miqateyê kêyê axayî kerdo. Rojek axa qerar dano ke o şêro Hec. Hezirîya xo keno, şino Hec. Seba ke Elî zî verê destanê axayî de bîyo, qîymetê ci zêde bîyo. Axa dano piro şîno Hec. Axayî ra dima kar û barê keyî sey verî ameyo ramitiş. Rojêk xanima keyî esîdî pewjena. Venga Elî zî dana, vana wa bêro esîdî biwero. Verê Elî de xanima axayî zerra xo ancena û vana; axayî esîdî ra zehf hes kerdine, werêkna o zî tîya bibayîne. Elo zî xanima axayî ra wazeno ke aye esidî û nanê tenure bikero zereyê boxçikêke de û o axayê xo rê bero. Xanime zî vana qey Elî nêbîyo mird, hima veyşan û fedî keno werd biwazo, no semed ra axayê xo erzeno werte. Xanime gêna sehenêke esîdî û di nanan kena zereyê boxçîkêk, dana Elî û Elîyê to şino. Reyna rojêke, Elî yêno keye û xanima xo ra do wazeno, axayê mi Hec de bîyo têşan û zerra ci do waşto, de tikî do viraze, ez biberî bidî axayê xo. Xanime reyna vana qey zerra Elî şîya do, fedî ra axayê xo keno mehne. Xanime çîyêk nêvana û do virazena û dana Elî. Meseleya Elî û xanima axayî wina vîyarena, şina. Rojî şinê wextê ageyrayîşê axayî yêno. Elî reyna vaz dano yêno verê beryayê xanima axayî. Xanime ra vano ke hanîko axa ameyo û o zî şino vernîya axayî. Elî yêno serê girî. Gama reseno serê girî vîneno ke kerwanêko axa ha tede yo wet ra yêno. Çend dewijî zî serê girî de paweyê axa û dewijanê xo yî. Axa beno nêzdî, dewijî zî şinê vernîya înan û wazenî şêrê destê axayî. A viste de axa înan dano vindernayîşî û vano; meyerî destanê mi. Şêrî destê Elî. Elî, ewlîya yo. Hec de ameyo verê mi, mi rê werd û şimitişî ardî. O welîyê Homayî yo. Meyerî destanê mi, şêrî destê Elî.

Elî zî fehm keno ke sirê ci bîyo eşkera û dano piro vazdano remeno. Hetêke ra zî Homa rê dua keno ke erd biqeleşîyo û o zî dekewo. Bi emrê Homayî duayê ci benî qebul û erd qeleşêno, Elî zî tira şino war. Dewijan cayê erdraşîyayîşê Elî de yew mezel viraşto û tîya ra vato tirba Elî. La mîyanê serran de tirba Elî bîya TirElo û menda.

Maya mi ke na hîkaye mi rê qalî kerde, mi serê rîpelanê înternetî ra derheqê dewe de tayî wendişî kerdî. Gorê çimeyanê înternetî; nameyê dewe TirElo nîyo, Tilalo yo. Verî na dewe de bi nameyê Elî yew merdim ciwîyayo û hîkayeya mêrikî zî sey hîkayeya ke maya mi mi rê qalî kena ya. Nameyê zîyare zî zîyara Şêx Elî ya.

Hîkeyeya Şêx Elî manena hîkayeya Munzurî. Hîkayeya Munzurî herema mamekîye de yêna vatene. Munzur zî sey Elî verê destê axayêk de xebetkar bîyo. Axayê Munzurî zî şiyo Hec û Munzurî zî sey Elî axayê xo rê çîyan berdo, resnayo Hec. La peynîya hîkayeya Munzurî de destê Munzurî de şit beno. Munzur ameyîşê merdiman ra terseno û înan ra remeno. No remayîş de şitê destê Munzurî vera vera rişêno. Şit ça birişîyo uca ra awêka sipî peyda bena. Peynîye de zî awe Munzurî gêna û bena. Vanê seysipîyîya awa Munzurî şitê destê Munzur Babayî ra yêna. Munzur Baba û awa Munzurî seba elewîyanê mamekîye pîroz û taybet î.

Gama mi ferq kerd ke nê hrdî meseleyî manenî yewbînan, mi dest pê kerd, derheqê tarîxê dewa Tilaloyî de çend malumatî peyda kerdî. Gorê tayê îdîayan derûverê Amedî de dewê Elewîyanê Tirkmenan estî. Nê dewan ra çendîna bawerîya xo û neteweyê xo vurnayo bîyê kurdê sunnî. Dewa Tilalo zî nê dewan ra yew a. Mîyanê wextî de dewa Tilalo, bi tirkî dewa Karaağaç, vurîyaya û bîya kurd, bîya sunnî.

Beno ke derheqê seyyewbînîya nê di şexsîyetan cigêrayîşî virazîyî. O wext do seyyewbînîya nê hîkayeyan dahîna weş fehm bibo. Gelo seyyewbînîya hîkayeyanê Munzur û Tilalo çi îfade kena?