Paytexê Almanya Berlînî de, Seba kesê ke Terteleyê Dêrsimî de kişîyaybî Abîdeyêk ame awankerdiş.
Mabênê serranê 1937-1938î des hezaran welatî ameybî qirkerdiş û sîrgunkerdiş. Terteleyê Dêrsimî ser ra 88 serrî vîyartî. Seba ke qirkerdiş vîr nêbo, Federasyonê Komelananê Dêrsimî yê Ewropa û Komela Kulturê Dêrsimî ya Berlînî 'Abîdeyê Terteleya Dêrsim 38î' viraşt.
Dizaynê abîde hetê Ezgi Kılınçaslan ra virazîyayo û 2015ine ra nat amadekarîyê abîde dewam kerdêne. Kerrayê abîde zî Xozat ra berdê Almanya.
Dinya de abîdeyo yewin yo resmî yê qirkerdiş/jenosîdê Dêrsimî yo ke qebul bîyo û abîde parkê Blücher Platzî de ameyo akerdiş.
Merasîmê akerdişî de Wezîrê Federal yê Keseb/Ziraetî Cem Özdemîr (Kesk), Keşeyo Klîseya Evanjelîkî Peter Stork, Serekê Federasyonanê Komelananê Dêrsimî yê Ewropa Kemal Karabulut, Parlamentera Federal a Partîya Çepî Gökay Akbulut, Prof. Dr. Taner Akçam, Prof. Dr. Tessa Hoffmann, Parlamentera eyaletî yê SPDyî Sevim Aydın û Hakan Demîr, Serekê Beledîyeya Friedrichshain-Kreuczbergî Clara Herrmann (Kesk) û zaf şarê elewî amade bîyî.
Tîya de qiseyan de ame îfadekerdiş ke ganî qirkerdiş/jenosîdê Dêrsimî vîr ra nêşêro û dewleta Tirkîya ganî qirkerdiş/jenosîdî qebul bikero.
