Yilmaz Guneyî qedero ke Kurdan rê ferz ameybî kerdene, red kerd. Ey bi cuye û hunerê xo no ramot dinya û va: ''Dec, zulm, feqîrîye, gonî û hêsirî qederê Kurdan nîyê. Ma nê qederî nêşinasnenê!''

Yilmaz Guneyî, 41 serrî verê cû sey sînemawanêko Kurd dinya xo bedilnaye. Ey hetanî roca xo ya peyêne zî fîlmê xo viraştî û xo ver da. Sûrgûn de hîna zaf kurdayetîya xo hîs kerd. Ey semedê rêxistinbîyayîşê Kurdan xîret kerd, semedê ronayîşê dezgeyanê Kurdan kede daye. Ey waşt sey rejîsorêko Kurd biewnîyo dinya ra û dinya wina bişinasno.

Meseleya kurdan da pêhesnayene

Guneyî vatêne, “Ewro bi fîlmê ‘Rayîr’î meseleya Kurdan her cayê dinya de yena munaqeşekerdene.” Fîlmê Rayîrî (Yol), Festîvala Fîlman a Cannesî de xelata ‘Palmîyeya Zêrîne’ girewte. No semedê Kurdan serberzîyêka tewr pîle bîye. Viraştişê fîlman semedê ey metodêkê têkoşînî û xoverdayîşî bi. Ey vatêne: “Seba mi viraştişê fîlman metodêkê xoverdayîşî û serewedaritişî yo. Ez bi nê hawayî sere wedarnena.”

Yew qiseykerdişê xo de vano, “Ez rejîsorêko Kurd a.” Ey meseleya Kurdan ser o fîkrê xo wina eşkera kerdêne: “Meseleya Kurdî, Tirkîya û Rojhelatê Mîyanênî de mefteyê şorişî ya, la çepê Tirkan bi quretîye nêzdîyê na mesele beno. Ê vanê, ‘Eke ma şoriş bîyarê ca, ma do heqanê Kurdan bidê.’ La Kurdî do qederê xo bi xo bellî bikerê. Eke çepgîranê Tirkan bawerî bidayêne şarê Kurdî, înan sere nêwedaritêne û xo rêxistin nêkerdêne.”

Ma zaf erey mendî

Serra 1983î de Fransa de ‘Enstîtuya Kurdan a Parîsî’ abena. Guneyî nê akerdişî de qisey kerd û va: “Seba dezgehêko winasênî ma zaf erey mendî. Eke sibaroj dewletêka xosere ya Kurdan awan biba, na xebate do ci rê biba mîsalêk. Ganî Kurdî tarîx, kultur û hunerê xo cigêrê û belge bikerê. Ganî no wezîfeyê ma yo sereke bo.”

Embazîya Guneyî û Qasimloyî

Guney sûrgûnîye de hunermend û sîyasetmedaranê Kurdan reyde beno şinas. Nînan ra tay kesî Cegerxwîn, Evdirehman Qasimlo, Mehmûd Baksî, Kendal Nezan û Şivan Perwer ê. Guney o çax wazeno Evdirehman Qasimloyî reyde Rojhelatê Kurdistanî de fîlmêk virazo, la emrê ci qîm nêkeno. Qasimloyî zî tim waştêne paştî bido hunermend û nuştoxanê Kurdan. Qasimloyî semedê Guneyî vatêne: “Fîlmê to û sînemaya to Kurdan rê şansêko pîl ê, ganî ma na çeke bixebitnê. Têkoşînê to ez bi 10 hezar pêşmergeyan, mîyanê 10 serran de zî nêeşkena bikerî.”

Ey serra 1984î de na roje Parîs de dinya xo bedilnaye.