Enwer Yılmaz
Welat de bi bedilyayîşê hewayî yew nêweşîya kompleks ke hem zerrîya merdimî hem zî sîstemê merdimi xira kena, vila bîya. Pisporî semedê tutan hîşyarî danê ke wa keyeyî tutanê xo yê nêweşan nêşirawê mekteban.
Ma hamnanêko derg û germ peyê xo de verda. Labelê vîyartişê payîzî ra ver bi zimstanî, hewa hêdî-hêdî nêbî; hewa ca de bi serd. No bedilyayîşê germîye, muqawemetê leşa ma zî bedina û ma nika raştê "epîdemîyêka kokteylî" amey.
Ewro kuçeyanê bajaran de, servîsanê lezînan ê nêweşxaneyan de û en muhîm zî korîdoranê mekteban de yew nêweşîya kompleks gêrena. Kompleks a, çunke tena grîbêka (diştere) klasîke nîya; hem zerrîya merdimî vêşnena, kuxayîş, hem zî mede û sîstemê hezmî (sindirim) xira kena.
Verê cû wexto ke hewa serd bîyêne, ma vatêne "Adir do bikewo û kuxayîş bivîyaro." La na hewe wîna nîyo. Nêweşî bi dejê qirike dest pêkena û bi qelewnayîş, adir û emel dewam kena ... Yanî leşa merdimî di hetan ra, mîyanê xo de şer kena.
Tîya de barêko giran keweno milê keyeyan. Ma zaf rey vînenê, tutî pa nêweşîye şirawîyenê mekteb. Beno ke şert û mercê xebata babî û dadîyan zor danê, labelê şirawitişê tutanê nêweşan hem prosesê weşbîyayîşê ey derg keno hem zî heqê tutanê bînan weno. Vîruso ke yew gedeyî ra dest pêkeno, beno zincîrêke û heme sinife, dima heme mekteb û peynî de heme keyeyanê înan gêno binê tesîrê xo.
Hişyarîya pisporanê weşîye zelal a: "Qutuyê antîbîyotîkan ca de mekerên a!" Nê halanê nêweşîyanê vîrusal û kompleksan de, dermano en pîl îstîrahet o.
Ganî ma nê wextî de zaf awe bidê gedeyanê xo, werdê înan bi vîtamînan xurt bikerê û heta ke tam weş nêbê, înan keye de tepişê. Weşîya gedeyan sermayeyo en pîl o. Ganî ma nê heqê weşîye bipawê. Miqatê xo bibêne.
