Mihemed Kurdî
Şêx Seîd Rûmetê Ma yo!
Emrê nameyî, emrê cuyî ra dergêr o. Na dinya de qe yew gandar bêmerg çinî yo, la tayê merdimî estê ke dima ke bedenê înan na dinya ra bar keno, name û mîrasê înan zerrîya mîlletê xo de heta-hetanî ciwîyeno.
Kesê ke seba pawitişê heq, nasname, ziwan, welat û kulturê xo vera zulmê zaliman de sere wedarnenê û nê rayîrî ser o ganê xo feda kenê, ruhê înan qet nêmireno û nameyê înan heta-hetanî ciwîyeno. Mîllet, qetî camêrdî û xoverdayîşê înan o ke vera zaliman de yo, xo vîr ra nêkeno. Ê kesî hertim mezg, hiş, vîr û zerrîya şarî de yê û qet vîndî nêbenê. Cehd û qehremanîya înanê ke nê rayîrî ser o ganê xo feda kerdo, seba mîlletê înan bena sembol; xoverdayîşê înan seba sibarojê welatî beno çimeyê hêvî, roşnîye, bawerîye û hêzî.
Armancê Serewedaritişê Şêx Seîdî
Komara Tirkîya, estbîyayîşê xo çinkerdişê şarê Kurdî ser o awan kerdo. Coka, roja verêne ra nata awankerdoxanê na komare waşto ke welat, ziwan, nasname, kultur, tarîx, huner û her çîyê ke ê Kurd û Kurdîstanî yê, werte ra wedarnê. Komara Tirkîya her cayê welatî de estbîyayîş û bawerîya şarê Kurdî înkar kerdêne û seba çinkerdişê Kurdan her tewir zulm kerdêne.
Şêx Seîd Efendî zî, 13ê Sibata 1925î de qezaya Pîranî de, vera nê pergalê faşîst û kemalîstî de sereyê xo wedarna. Şêx Seîd Efendî bi nê serewedaritişî waştêne ke şarê Kurdî û welatê înan Kurdîstanî, binê zilm û zordarîya nê pergalî ra xelas bikero. Yanî, armancê serewedaritişê ey, azadkerdişê Kurd û Kurdîstanî bi. Her cayê ke Şêx Seîd şîyêne, nê fikranê xo pîlanê Kurdan ê ê dewrî rê vatêne û zafêrê înan zî fikrê ey raşt dîyêne û qebul kerdêne.
Şêx Seîd Efendî waştêne ke şoro pêro cayanê bakurê Kurdîstanî û nê hereketî ser o pîlanê Kurdan hayîdar bikero. La, dewleta Tirkîye pê hesîyena ke Şêx Seîd do çîyêko winasî bikero û coka ver nêdana ke o serbest bigêro û xo biresno şarî. Nê sebeb ra, serewedaritişê Şêx Seîdî hîna rew û bêhedre dest pêkeno. Çi heyf ke dima ra, semedê bêîmkanîyan ra, serewedaritiş bi ser nêkeweno û peynî de Şêx Seîd Efendî û embazê ci esîr kewenê destê dewlete. Dima, bi fermanê Mehkemeya Îstîklalî, 29ê Hezîrana 1925î de Şêx Seîd û 46 embazê ey Amed de yenê îdamkerdene.
Serewedaritişê Şêx Seîdî semedê zaf sebeban ra ser nêkewt, la no nêno a mana ke Şêx Seîd serewedaritişê xo de neheq bi yan zî xeletîye kerde. Çimkî Şêx Seîdî rayîro tewr çetin weçîna û vera zalimanê kovîyan, faşîstan û gonîweran de şer kerd û xover da. Beno ke Şêx Seîd bi serewedaritişê xo nêresayo armancê xo, beno ke no serewedaritiş bîyo sebebê qirkerdişê şarî rê, rijnayîşê welatî rê û xirabîyanê bînan rê. La reyna zî, cehd û qehremanîya Şêx Seîdî vîr û zerrîya şarî de ya û qet nêna vîrakerdene.
Wayîrvejîyayîşê Dawayê Şêx Seîdî
Serewedaritişê Şêx Seîdî tersêko pîl vistbi zerrîya Romîyan û textê înan leqnabi. Coka zî, dişmenî bi zanayîş, seba ke çimanê şarî bitersno, Şêx Seîd û embazê ey ardî verê meydanê Berê Koyî de, vera çimanê şarî de darde kerdî. Dewlete waşt ke bi nê hawayî peyam bido şarê Kurdî û bivajo: "Keso ke ma rê îtîat nêkero, peynîya ey do sey ya Şêx Seîdî bo."
Se serre serewedaritişê Şêx Seîdî ser o vîyart, la hîna zî şarê Kurdî dawa û rayîrê ey teqîb keno. Xora verî ke bêro îdamkerdene, ey bi xo vatbi:
"Ma poşman nîyê ke ma ganê xo rayîrê bawerî û şarê xo de feda kerd. Torinê ma do bi ma serberz bê û heyfê ma bigêrê."
Ma zî, sey torinanê Şêx Seîdî, sond wanenê ke heta ke ma dinya de bê, ma do seba serkewtişê dawayê ey cehd bikere, bixebite û xover bide. Dişmenî uca (Amed) de tenya Şêx Seîd û embazanê ey darde nêkerd, bi şexsê înan de rûmetê pêro Kurdan darde kerd. Coka, ganî her kes bizano; se serre nê, hezar serrî zî bivîyarê, erd bireso asmên, dinya pêro bibo dişmenê ma, reyna zî ma do qet dîmenê îdamkerdişê Şêx Seîdî xo vîr ra mekerê.
Şêx Seîd serek, rayber û rûmetê şar û welatê ma yo. Ma bi înan serberz ê. Ez serrgêra 100ine de Şêx Seîd û pêro şehîdanê Kurdîstanî bi hûrmet û heskerdiş yad kena. Wa rihê înan şa bo, bi hêvîya ke ma wexto tewr nezdi de mizgînîya azadîya Kurdîstanî bide înan.
