Mihemed Kurdî

Seke ma pêro zî zanenî, Dewleta Tirkiya roca ke awan bîya, a roje ra hetanî ewro, zanayerekî herêma ma (Kurdistan) feqîr û hetê karî ra bêîmkan verdaya. Armancê dewlete no yo ke Kurdistanî Kurdan ra veng bikero û şarê ma mecbûrê koçê bajaranê Tirkan bikero.

Coka, şarê ma zî seba ke îdareyê keyeyê xo bikero, neçar maneno ke verê xo bido bajaranê Tirkan û uca de bixebitîyo. Bi taybetî wextê amnî de, ke mektebî zî qefilnaye yê, şarê ma bi keye û domananê xo pêro pîya şono, seba wayîranê zemyanan xebitîyeno û fêkî û zerzewatê înan kenê arê. Zafanîya karkeranê ke uca de xebitîyenê, doman û cinî yê. Roca ke raywanîya înan dest pêkena hetanî peynîya karî, şarê ma zehmetîyê pîlî anceno. Şarê ma hetêk ra vera şertanê zehmetan ê karî xover dano, hetê bînî ra zî vera nijadperestîya şarê ê cayan xover dano. Raşta zî, wayîrê hêgayan ne heqê şarê ma yê raştî danê, ne zî bi çimê merdimîye ewnîyenê înan ra.

Zaf rey şima zî têlevîzyon û înternetî de dîyo ya zî eşnawito ke hêrişê Kurdan bîyo. Sedemê tewr pîlî yê nê hêrişan, qiseykerdişê bi Kurdkî û goştarîkerdişê deyîranê Kurdkî yê. Xora, şarê ma yo ke şono uca vano: "Wayîrê hêgayan nêverdanê ke ma bi ziwanê xo qisey bikerîm û deyîranê xo goştarî bikerîm." Reyna, şarê ma vano ke ê bi çimê terorîstîye ewnîyenê ma ra û na dişmenîya xo zî nênimnenê, bi hawayêko eşkera vanê.

Çend serrî verî, Kurdistan ra çend keyeyî seba ke findiqan arê bidê, şîy Deryayê Sîyayî. Zafanîya ê keyeyan, merdim û embazê yewbînan bî. Uca de, seba ke bi ziwanê xo (Kurdkî) qisey kerdêne, wayîrê hêgayan ê nijadperestî hêrişê înan kerd. Şarî zî bi hawayêko tebîî xo vera nê hêrişî pawit û dima ra kar verda û agêra çadiranê xo. Wexto ke ê wina kenê, hêrişkarî înan bi kiştişî tehdît kenê. Coka, şarê ma zî seba ewleyîya xo mecbur maneno ke hêzanê dewlete agahdar bikero.

Dima ke hêzê dewlete yenê, şarê ma mesele înan rê vano, ê zî vanê: "Îta mevinderê, agêrê." Şar vano: "Xora ma zî wazenîm şîrîm, la seba ke ê hêrişê ma kenê, ma nêeşkenîm şîrîm. Ma seba şîyayîşê xo şima ra hetkarî wazenîm." Labelê, hêzê dewlete qet çîyêk nêkenê û agêrenê. Dima ke hêzê dewlete şonê, şar vano qey mesela qedîyaya, la raştîye wina nêbena. Eke reyêk gonî kewte çimanê nijadperestan û ê merdimê bêpawitişî bivînê, o wext ganî ê xezebê xo birijnê û her tewir hovîtîye û zilm virazê.

Xora înan zî wina kerd, bi çekan eşt çadiranê Kurdan ser; ne vat na cinî ya, ne zî no doman o. Kam kewt verê înan, hêrişê ey kerd. Netîceyê nê hêrişê nijadperestî de yew cinîya bêsûce ameye kiştene û çend kesê bînî zî birîndar bîyî. Hewdiseyî ra dima, ekîbê weşîye birîndaran benê nêweşxane, hêzê dewlete zî yenê, kesê ke mendê destbend kenê û benê. Dima, wextê îfadeyî de, hêzê dewlete herinda kiştoxanê nijadperestan de, şarê ma yo bêpawitiş sûcdar kenê û vanê: "Ma şima rê nêvat, tîya mevinderê û şîrê? Çira şima goşê xo nêda ma? Nika, seba weşîya xo û seba ke mesele hîna pîle mebo, vengê xo mekerê û cade îta ra şîrê." Yanî, hêzê dewlete şarê ma yo ke mexdûr o, sûcdar û tehdît kenê. Çi vajîyo merdim?

Peynîye de şarê ma bi hawayêko perîşan agêreno welat. Dima ke agêrayî, çend cinîyan qala hewdiseyî kerde û va: "Înan porrê ma ra girewt û ma erdî ra kaş kerdîm."

Bêguman her serre şarê ma yo ke seba xebate şono, bi hêrişanê winasîyan ra rî bi rî maneno. Mi tena nînan ra yew nimûne bi kilmekî nuşt. Gelo kotî de ameyo vînayene ke merdimî hêrişê karkeranê xo yê cinîyan bikerê û înan bikişê? Tay kes û hetî vanê ke "ma birayê yewbînan î". Raşta zî, ne huqûqê dişmenîye de, ne zî qet yew bawerî, kitab û îdeolojî de destardiş, pirodayîş û kiştişê cinîyan yeno qebulkerdene. Labelê, seba nijadperestanê ke merdimîye ra vejîyayê, pirodayîş û kiştişê doman û cinîyan çîyêko normal o. Coka, ganî ma ne bi 'birayetîya' înan, ne zî bi qet yew çîyê înan ê bînî bawer bikerîm. Ganî ma seba canê xo, heta ke ma ra yeno, înan ra dûrî vindirîm. Çunke dişmenê ma merd nîyo.